NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
الْحَسَنُ
بْنُ عَلِيٍّ
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ عُمَرَ
حَدَّثَنَا أُسَامَةُ
بْنُ زَيْدٍ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ
أَزْهَرَ قَالَ
رَأَيْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
غَدَاةَ
الْفَتْحِ
وَأَنَا غُلَامٌ
شَابٌّ
يَتَخَلَّلُ
النَّاسَ
يَسْأَلُ
عَنْ
مَنْزِلِ
خَالِدِ بْنِ
الْوَلِيدِ فَأُتِيَ
بِشَارِبٍ
فَأَمَرَهُمْ
فَضَرَبُوهُ
بِمَا فِي
أَيْدِيهِمْ
فَمِنْهُمْ
مَنْ
ضَرَبَهُ
بِالسَّوْطِ
وَمِنْهُمْ
مَنْ ضَرَبَهُ
بِعَصًا وَمِنْهُمْ
مَنْ
ضَرَبَهُ
بِنَعْلِهِ
وَحَثَى
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
التُّرَابَ
فَلَمَّا
كَانَ أَبُو
بَكْرٍ
أُتِيَ
بِشَارِبٍ
فَسَأَلَهُمْ
عَنْ ضَرْبِ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
الَّذِي
ضَرَبَهُ فَحَزَرُوهُ
أَرْبَعِينَ
فَضَرَبَ
أَبُو بَكْرٍ
أَرْبَعِينَ
فَلَمَّا
كَانَ عُمَرُ
كَتَبَ
إِلَيْهِ
خَالِدُ بْنُ
الْوَلِيدِ
إِنَّ
النَّاسَ
قَدْ انْهَمَكُوا
فِي
الشُّرْبِ
وَتَحَاقَرُوا
الْحَدَّ
وَالْعُقُوبَةَ
قَالَ هُمْ
عِنْدَكَ
فَسَلْهُمْ
وَعِنْدَهُ
الْمُهَاجِرُونَ
الْأَوَّلُونَ
فَسَأَلَهُمْ
فَأَجْمَعُوا
عَلَى أَنْ
يَضْرِبَ
ثَمَانِينَ
قَالَ و قَالَ
عَلِيٌّ إِنَّ
الرَّجُلَ
إِذَا شَرِبَ
افْتَرَى
فَأَرَى أَنْ
يَجْعَلَهُ
كَحَدِّ
الْفِرْيَةِ قَالَ
أَبُو دَاوُد
أَدْخَلَ
عُقَيْلُ بْنُ
خَالِدٍ
بَيْنَ
الزُّهْرِيِّ
وَبَيْنَ ابْنِ
الْأَزْهَرِ
فِي هَذَا
الْحَدِيثِ
عَبْدَ
اللَّهِ بْنَ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ
الْأَزْهَرِ
عَنْ أَبِيهِ
Abdurrahman b. Ezher
(r.a) şöyle dedi:
Mekke fethinin ertesi
günü Rasulullah (s.a.v.)'i insanlar arasında dolaşıp Halid b. Velid"in
evini sorarken gördüm. O esnada ben bir delikanlı idim. Rasulullah (s.a.v.)'e
içki içmiş olan birisi getirildi. Efendimiz sahabelere (ona dayak atmalarını)
emretti. Onlar da ellerinde olan şeylerle vurdular; kimisi kamçı ile kimisi
sopa ile kimisi de ayakkabısı ile vurdu. Rasûlullah (s.a.v.) de adama toprak
serpti.
Ebu Bekir halife olunca,
kendisine içki içen birisi getirildi. Ebu Bekir (r.a) sahabelere, Rasulullah'ın
içki içene vurduğu haddi sordu. Onu kırk değnek diye zabt (muhafaza) ettiler.
Ebu Bekir de kırk değnek
vurdu. Ömer halife olunca Halid b. Velid kendisine, insanların içki içmeye
düşkünlük gösterdiklerini, haddi ve cezayı küçümsediklerini yazıp;
"(Sahabeler) Senin yanında - ilk muhacirler Hz. Ömer'in yanında idiler -
onlara sor" dedi. Ömer de onlarla istişare etti. Seksen değnek vurması
için icma' eltiler. Ali (r.a) "İnsan içliği zaman iftira eder. Onu iftira
(kazf) haddi gibi takdir etmeyi uygun görürüm." dedi.
Ebu Davıul şöyle der:
"Ukayl b. Halici bu hadiste Zührî ile Ibm'i 'l-Eiher arasına Abdullah b,
Abdurrahman b. Ezhert sokmuştur."
İzah:
Bu son üç hadis içki
haddinin Rasulullah (s.a.v.) oncjan sonraki raşit halifeler devrinde
uygulanışını ve Önce kırk iken. Hz, Ömer zamanında nasıl seksen değnek
olduğunu, konu edinmişlerdir. Aslında bu rivayetlerin yeri bu bab değil,
bundan Önceki babdır. Nitekim önceki babıa aynen bu rivayetle rdeki manayı
ihtiva eden haberler geçmiştir, (bk. Hadis no: 4479, 4480, 4481) Yalnız burada
bir noktaya işaret etmemiz gerekir; 4479 no'lu hadiste Hz. Ömer ashab ile içki
haddini istişare ederken, kendisine Abdurrahman b. Avfın seksen değneği tavsiye
ettiği belirtilmişken, bu rivayete göre; Hz. Ali (r.a), görüşünün içki haddinin
de kazf haddi gibi olması tarzında olduğunu ifade etmiştir. Her iki sahabenin
de aynı kanaate sahip olmaları hiç de yadırganacak bir husus değildir.
Dolayısıyla iki haber arasında bir çelişki sözkonusu değildir.
Bu haberde Hz. Ömer'i
içki haddi konusunda ashabla istişare edip yeni bir ceza tesbitine sevkeden
amilin Halid b. Velid'in bir mektubu olduğunu da görmekteyiz.
Hadislerin hüküm
bakımından ihtiva ettiği noktalar yukarıda işaret ettiğimiz numaralardaki
hadislerin izahı esnasında geçmiştir. Burada tekrara gerek yoktur.